Παιδί και κατάθλιψη

Στις μέρες μας λόγω του δύσκολου οικονομικού κλίματος που επικρατεί στη χώρα μας, η λέξη κατάθλιψη αναπαράγεται συχνά στις καθημερινές συζητήσεις όλων μας. Αρνητικά συναισθήματα θλίψης και στεναχώριας αισθανόμαστε όλοι, όταν κάποια πράγματα στη ζωή μας δεν έρχονται έτσι όπως τα σχεδιάζουμε, όταν βιώνουμε έναν χωρισμό ή μια απώλεια. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η θλίψη που αισθανόμαστε κάποιες φορές μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, και να διαχειριστούμε καλύτερα δύσκολες συνθήκες που θα προκύψουν στο μέλλον. Ωστόσο όταν περνάει ο καιρός και το αίσθημα της θλίψης παραμένει και γίνεται τροχοπέδη στη δουλειά μας και στις προσωπικές μας σχέσεις τότε θα ήταν καλό να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό να μας βοηθήσει.

Αυτό όμως που ίσως δεν έχουμε σκεφτεί πολλοί και κυρίως οι γονείς είναι πως η κατάθλιψη δεν απαντάται μόνο σε ενήλικες αλλά και σε μικρά παιδιά. Η παιδική κατάθλιψη είναι μια πραγματικότητα και για το λόγο αυτό θα πρέπει ο γονιός να είναι σε θέση να την αναγνωρίσει όσο πιο νωρίς γίνεται για να βοηθήσει το παιδί να την αντιμετωπίσει άμεσα.

Πότε ένα παιδί και κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί να εμφανίσει κατάθλιψη; Συνήθως παιδιά με ιστορικό κατάθλιψης γονέων, έχουν μεγάλη πιθανότητα να εμφανίσουν και τα ίδια σημάδια θλίψης και απογοήτευσης. Παιδιά που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες βιώνουν αισθήματα έντονης θλίψης και στενοχώριας διότι αισθάνονται διαφορετικά και πολύ συχνά λόγω του εκπαιδευτικού συστήματος που δεν τα βοηθάει να αναδειχτούν, αισθάνονται αποκομμένα από το μαθητικό σύνολο. Ο θάνατος ενός γονέα ή ένα διαζύγιο είναι επιβαρυντικοί παράγοντες , που το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί και πολλές φορές το οδηγούν  στο να κλειστεί στον εαυτό του και να αρχίσει να νιώθει ενοχές, θυμό και οδύνη για την απώλεια.

Κατάθλιψη μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί ακόμη και για κάτι που σε ένα γονέα μπορεί να φανεί ασήμαντο, αυτό μπορεί να είναι ένας τσακωμός με έναν καλό του φίλο. Πόσες φορές δεν ακούμε ενήλικες να λένε πως σε αυτή την ηλικία τα παιδιά είναι ξέγνοιαστα και δεν έχουν ευθύνες; Και όμως αν σκεφτούμε λίγο περισσότερο και γυρίσουμε πίσω στα δικά μας παιδικά χρόνια, θα θυμηθούμε αρκετές στρεσογόνες καταστάσεις που μας προκαλούσαν θλίψη, και ίσως το πιο δύσκολο τότε  ήταν πως δεν μπορούσαμε να μοιραστούμε το συναίσθημά μας αυτό με κάποιον μεγαλύτερο διότι θα το αποκαλούσε παιδιάρισμα.

Τι είναι όμως αυτό που πρέπει να τραβήξει την προσοχή του γονέα προκειμένου να αναζητήσει άμεσα βοήθεια για το παιδί του;

Τα παιδιά με κατάθλιψη συνήθως νιώθουν διαρκώς λύπη και μπορεί να αρχίσουν να κλαίνε ξαφνικά. Κλείνονται στον εαυτό τους, αδιαφορούν για δραστηριότητες που παλιότερα απολάμβαναν και απομονώνονται κοινωνικά περιορίζοντας έτσι τις επαφές τους μόνο σε πρόσωπα του οικογενειακού τους κύκλου. Αλλάζουν το καθημερινό τους πρόγραμμα και εκεί που ήταν ενεργά και δραστήρια, περνάνε περισσότερο χρόνο στο κρεβάτι ή στην τηλεόραση αποφεύγοντας τους συνομηλίκους τους. Θυμώνουν εύκολα και δεν τα ικανοποιεί τίποτα εκτός από το να μην τα ενοχλεί κανένας. Συχνά παραπονιούνται ότι έχουν πονοκέφαλο ή ότι τα πονάει το στομάχι τους. Το βράδυ συνήθως δεν μπορούν να κοιμηθούν ήρεμα και ξυπνούν συχνά κλαίγοντας. Αρχίζουν να τρώνε υπερβολικά ή μειώνουν αισθητά τα γεύματα της ημέρας. Η σχολική τους επίδοση πέφτει και μπορεί να κάνουν συχνά απουσίες. Αυτό όμως που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους γονείς είναι οι αυτοκτονικός ιδεασμός που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί. Όλοι κάποιες φορές στη ζωή μας έχουμε πει πως θέλουμε να πεθάνουμε, όταν όμως αυτή η πρόταση βγαίνει από το στόμα ενός παιδιού και όταν έχετε προσέξει και κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα τότε αφουγκραστείτε το, κάτι έχει να σας πει.

Επειδή πολλές φορές η κατάθλιψη ενός παιδιού εκφράζει προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν στη σχέση των γονέων ή στη σχέση με τα αδέρφια του, δώστε βάση, ακούστε το και βοηθήστε το διότι η έγκαιρη διάγνωση προσφέρει και έγκαιρη αντιμετώπιση.